Özgür EREN/İSTANBUL,(DHA) - AYASOFYA-İ Kebir Camii'nin restorasyon çalışmaları sırasında cami içerisinde vinç fotoğrafının sosyal medyada dikkat çekmesinin üzerine açıklamalarda bulunan İstanbul Üniversitesi Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü üyesi Prof. Dr. Ahmet Güleç, "Şimdiye kadar 20-25 metreye kadar küçük vinçlerle çalıştık. Bunların bir herhangi bir sorun olmadı ama 25 metreden sonra artık onlar çalışamaz hale gelince bugün işleri içeri almak durumunda kaldık. Şu an 27 metredeyiz. Şu anda üstünde bulunduğumuz platform bu vinçleri taşıyacak durumda. Bunu hazırlamak üzere bilim kurulunda çok tartıştık" dedi.
Geçtiğimiz günlerde Ayasofya-İ Kebir Camii'nde başlanan restorasyon çalışmaları nedeniyle cami içerisine sokulan vincin sosyal medyada dikkat çekmesi üzerine İstanbul Üniversitesi Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü üyesi Prof. Dr. Ahmet Güleç basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.
'MAKSİMUM YÜK 6 TON CİVARINDA, NORMAL TAŞIMA GÜCÜNÜN ALTIDA BİRİ'
Prof. Dr. Ahmet Güleç, "Bizim Ayasofya'nın içinde yaptığımız iskeleleri görüyorsunuz. Bu iskelelerin kurulması için içeriye bir takım cihazların da girmesi lazım. Bunlar ağır iskeleler, burada yapılsaydı eğer kaynak ve benzeri işlemlerden dolayı daha tehlikeli bir durum olacaktı. Onun için dışarıda hazırlanıp bloklar halinde buraya geliyor ve yerlerine yerleştiriliyor. Şimdiye kadar 20-25 metreye kadar küçük vinçlerle çalıştık. Bunlarla ilgili herhangi bir sorun olmadı ama 25 metreden sonra artık onlar çalışamaz hale gelince bugün işleri içeri almak durumunda kaldık. Şu an 27 metredeyiz. Şu anda üstünde bulunduğumuz platform bu vinçleri taşıyacak durumda. Bunu hazırlamak üzere bilim kurulunda çok tartıştık. Vinçlerin içeri girmesi nasıl olur, girmese nasıl yapabiliriz diye ama son çözüm olarak bu platform oluşturulmasını sağladık. Burada en altta mermer döşemelerin onun üstünde geotekstil dediğimiz bir nefes alabilir bir kumaşımız var. Genellikle bunlar jeolojide yollarda vesaire yerlerde kullanılıyor. Biz bunları kazılarda çok kullanıyoruz onun üstüne keçe kondu ve keçenin üstüne de kum serildi. Yaklaşık 10 cm yüksekliğinde. Onun üstüne de tekrar kontra plaklar yerleştirildi ve bu kontra plakların üstüne de ahşaptan gördüğünüz platform oluşturuldu. En üste de metal baklava levhalar konarak burada yaklaşık 30 ton yükün metrekarede taşıyabilecek bir platform oluşturuldu. Şu anda bizim buradaki vincimizin maksimum bastığı yani herhangi bir parçayı alıp da yukarı iletti zamanki maksimum yük 6 ton civarında dolayısıyla normal taşıma gücünün altıda biri" dedi.
'VİNÇLERİN GİRMESİ BİLGİMİZ DAHİLİNDE'
Konuşmasına şöyle devam eden Güleç, "Tabii bu ayakları ve yukarıya gelecek diğer taşıyıcı sistemleri kurmak üzere mecburen yaptığımız bir uygulama. Çok uzun sürmeyecek. Arkadaşlarımız bu yılbaşına kadar buranın platformunu kurmuş olacak. Belki dış üst örtüyü de kuracak yani bu ayaklar aslında bakanımızın Nisan ayında açıkladığı röportajda verdiği üst örtüyü geçici korumak üzere kurulacak olan örtünün ayakları aynı zamanda yaza doğru yani Nisan, Mayıs aylarında. Nisan ayında çalışmaya başlayacağımızı düşünüyoruz. Kubbenin kurşun örtüsü açıldığında onun dış iklimlerden korunmasını sağlayacak örtücü. Bu elzem bir durum haline geldiğinden uygulamaları yapmak zorunda kaldık. Bu güçlendirme çalışmasında herhangi bir şekilde yapının zarar görmemesi için. Çünkü biliyorsunuz bizim yağışlarımız genelde yaz yağışları çok şiddetli oluyor bugün de gördüğünüz gibi şiddetli bir yağış oldu. Böyle bir durumda eğer bizim kubbemiz dışarıdan ıslanırsa onu telafi etmek çok zor olacak. Ona engel olmak için geçici bir örtü oluşturuluyor. Böylece kurşunlar söküldüğünde ve daha önce de bahsetmiştik. Sizler ile yaptığımızı röportajlarda kubbenin üst kısmında birçok moloz döküntü vesaire şeyler oradan indirmek yerine oralarda kullanılmış. Böylece kubbenin dış kısmı ağır bir yük halinde onların temizlenmesi için oranın daha sağlıklı hale getirilmesi daha sonra da beklenen depreme karşı güçlendirilmesi için yapılacak uygulamalarda bu kubbemiz koruyacak olan bir iskele ve üst örtü sistemi. Evet bilgimiz dahilinde bugün vinçlerin girmesi burada gördüğünüz gibi panolarımız var panolarda da buna benzer şeyler tabii bu kadar detaylı olmamak üzere belirtiliyor. İçerideki iskelenin ne amaçla kuruluyor nasıl kuruluyor bununla ilgili bilgiler var belki arkadaşlarımız artık bu vinçlerle ilgili de bir plan hazırlarlar. Onu da yapabilirler böylece daha bilgilendirici olur. Aslında burada bizdeki hata bu bilgileri basına eksik bildirmiş olmamız ya da kamuoyuna eksik bildirmiş olmamız. Oradan kaynaklanıyor ama bu gene de arkadaşlarımız bu panoları bir okusaydı ve ondan sonra bu tür yayınlar yapılsaydı daha iyi olurdu. Çünkü bir de bunun söküm zamanı var. Burun bir şeyi de iç kısımda da dışarıda uygulama yaparken iç kısımdaki mozaiklerin korunması mozaikler de olabilecek herhangi bir şey anında müdahale etmek için içeride de bir yürüyüş platformu oluşturulacak. Burada gördüğünüz şu ayakta bir asansör oluşturulacak yukarı çıkıp inmeler için. Bunların olması diğer dış kubbe dışında yapacağımız uygulamalar için muhakkak gerekli olan uygulamalar. O yüzden de bunu yapıyoruz" şeklinde konuştu. (DHA)