Aliekber METE-Canberk ÖZTÜRK/ANKARA, (DHA)- TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu Başkanı Fatih Dönmez, yapay zeka teknolojisi ile istihdamın etkilenebileceğini belirterek, "Bazı meslek alanlarında rol ve görevlerin azalacağını, onları dönüşüme zorlayacağının farkındayız. Ama toplamda iş gücü kaybı beklemiyoruz. Yeni iş alanları oluşacak. Yapay zekanın veya teknolojinin giremediği iş alanları hep olacak" dedi.
TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu Başkanı ve Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez, komisyon olarak kamu kurumları başta olmak üzere özel sektör temsilcileri, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerini dinlediklerini ve saha ziyaretleri gerçekleştirdiklerini belirtti. Dönmez, "Bizim çalışmalarımızda; ülkemiz, insanımız, kurumlarımız ve kuruluşlarımız bu yapay zeka teknolojisinden azami derecede nasıl istifade edebilir, yararlanabilir buna bakıyoruz. Bu arada tabii kötüye kullanımın amaçlanması halinde bazı riskler de söz konusu oluyor. Bu risklerin tespiti ve alınması gereken tedbirler, önlemler varsa bunlara bakacağız. Bu çalışmaların sonunda eğer bir hukuki altyapıya ihtiyaç varsa, bu anlamda tabii tavsiyelerimiz olacak. Her teknolojide olduğu gibi riskler mevcut; ama bu teknolojide biraz daha fazlaca gündeme geliyor. Özellikle deepfake gibi, ses ve görüntü taklidinin yapılması, dijital dolandırıcılığa aracılık etmesi gibi kötüye kullanım da söz konusu. Bunları da tabii önleyecek bir çalışma yapmak gerekiyor. Bizim bu çalışmamızın odağında insan var. Tabii ki insanın yerini almasını istemiyoruz. Biz bu teknolojiyi; insana yardımcı olmak üzere, işlerini kolaylaştırmak, verimliliğini artırmak üzere kullanılmasının doğru bir yöntem olduğunu düşünüyoruz. Raporumuza da bunlar, komisyon üyelerimizin de düşünce ve önerilerini de aldıktan sonra yansımış olacak" diye konuştu.
'VATANDAŞLAR İŞİNDE DÖNÜŞÜME ZORLANACAK'
Teknolojik gelişmelerle birlikte bazı mesleklerin zaman içerisinde ortadan kalktığını aktaran Dönmez, yapay zeka teknolojisi nedeniyle de istihdamın etkilenebileceğini söyledi. Dönmez, "Bu teknolojik değişimler aslında şunu gösteriyor; bazı meslek alanlarında rol ve görevlerin azalacağını, onları dönüşüme zorlayacağının farkındayız. Ama yapılan araştırmalar ki bilimsel olarak bizim komisyon çalışmalarında da bunu yansıtan akademik çevrelerden hocalarımız oldu, şunu görüyoruz; bazı alanlarda bir daralma olabilir, dönüşüme zorlanabilir; ama toplamda iş gücü kaybı beklemiyoruz. Yeni iş alanları oluşacak. Özellikle bu teknolojiyi kullanan ki çok tekrarlanan rutin işlerde, mesela bilgisayardaki programlarda biliyorsunuz gelişmeler oldukça öyle olmuştu, o iş alanlarında istihdam edilenler daha farklı alanlara kaydırılmıştı. Bu teknoloji de onu zorlayacak gibi duruyor; ama toplamda bir iş gücü kaybı beklemiyoruz. Vatandaşlar işinde dönüşüme zorlanacak. Yani iş yerleri diyelim ki, yapay zekayı kullandığı alanlarda daha önce 1 işçiyle veya 1 uzmanla çalışıyorsa o alanlarındaki çalışanları başka alanlara kaydıracak. Nitekim bunun güzel örnekleri de var. Mesela robotlar sanayi endüstrisinde çok sıkça kullanılıyor; ama oradaki iş gücü başka yerlerde değerlendirildi. Dünya var olduğu müddetçe bazı iş alanları var olacak; çünkü yapay zekanın veya teknolojinin giremediği iş alanları hep olacak. Bu, insanın yerini almayacak. Bunun bir duygusu da yok ne üzülebiliyor ne kızabiliyor. İnsanı insan yapan özellikler var, onun da farkında olmamız gerekiyor. Tüm işleri buna yaptıracak değiliz; ama bazı işleri, bize ağır gelen hatta sıkıcı olan bazı işleri bunlar yorulmadan usanmadan yapar hale gelecekler" dedi.
'ÖNÜMÜZDEKİ YILLARDA İLK 20'YE GİREBİLİRİZ'
Dönmez, yapay zeka teknolojisinin tüm sektörlerde az veya çok yer edineceğini söyleyerek, "Kendi belirlediğimiz 5-6, belki bu 10'a da çıkabilir; bu alanlarda özellikle Türkiye'nin ciddi bir dijital veri altyapısı var; sağlıkta ve eğitimde öne çıkıyor. Bunları akıllıca kullandığımız takdirde, bu alanlarda yurt içindeki ihtiyacımızı karşılayabiliriz. Sadece bununla yetinmeyip yurt dışına da bu programları, teknolojiyi satar hale gelebiliriz. Ülkemizde yapay zeka altyapısı baktığımızda ise şu anda tüm dünya kendini bu teknolojiye hazırlamaya çalışıyor. Türkiye de bu ülkelerin arasında bulunuyor. Hazırlık seviyesi açısından baktığımızda çeşitli araştırmalarda farklı seviyeler var. Bizi 30 ila 50 ülke arasında gösterenler var. Bizim hedefimiz tabi G20 ülkesi olarak, ilk 20'ye girmek ki ben öyle tahmin ediyorum önümüzdeki yıllarda biz ilk 20'ye hazırlık seviyesi olarak girebiliriz" dedi.
'İNSAN MERKEZLİ BİR YAPAY ZEKA'
Komisyonun saha çalışmalarına değinen Dönmez, TÜBİTAK ve Türkiye'nin ilk yerli aracı olan Togg fabrikasını ziyaret ettiklerini aktardı. Dönmez, Togg'un önümüzdeki yıllarda insansız bir şekilde kullanılabilmesi için çalışma içerisinde olduğunu ekledi. Dönmez, yapay zekanın insanın temel özgürlük alanlarına müdahalesini uygun görmediklerini aktararak, "İnsan merkezli bir yapay zekadan bahsediyoruz. İnsanın kişisel özgürlük alanlarına müdahaleyi uygun görmüyoruz. Zaten mevcut mevzuatımızda ve yasalarımızda yasak. Bir kişinin iznini almaksızın onun görüntüsünün, sesinin taklit edilmesi hele de bunun dolandırıcılık aracı olarak kullanılması hususları mevcut mevzuatımızda yasaklanmış hususlar. Bu tabii daha kompleks sonuçlara neden olabilir. Eğer Adalet Bakanlığımızda yani hakimlerimiz, 'Adliyemizde bu alanda biraz daha net hukuki düzenlemelere ihtiyaç var' derse onlar ile ilgili Meclisimiz zaten gereğini yapacaktır" dedi.
'ULUSAL YAPAY ZEKA ZİRVESİ DÜZENLEYECEĞİZ'
Dönmez, 4 aya yakın bir süredir çalıştıklarını anlatarak, "Bu çalışmalarımızı belki Meclisimizde ilk defa yapılacak bir zirveyle sonlandırmak arzusundayız. 8 Mayıs tarihinde, TBMM Başkanımızın himayesinde, 'Veriden Karara Ulusal Yapay Zeka Zirvesi' düzenleyeceğiz. 1 günlük zirvede 5 panelimiz olacak. Konunun uzmanları, yurt içinden, yurt dışından panelistlerimiz olacak. Burası herkese açık, milletvekillerimizin yoğun ilgisi var. Onların da katılacağı, interaktif olarak panelistlere sorularını yöneltebileceği bir zirveyle de bu çalışmayı tamamlamayı planlıyoruz" ifadelerini kullandı.
Dönmez, çalışmanın sonunda tüm ilgili paydaşlara ışık tutacak, yol gösterecek bir vizyon belgesi hazırlayacaklarını kaydetti. (DHA)
